Karbon Ayak İzi, birim karbondioksit cinsinden ölçülen, üretilen sera gazı miktarı açısından insan faaliyetlerinin çevreye verdiği zararın ölçüsüdür.
Daha basit bir ifadeyle, günlük hayattaki faaliyetlerimiz ve tüketimlerimizle atmosfere yayılan karbondioksit gazı dahil tüm sera gazlarının (CO2) ton eşdeğeri cinsinden miktarını ifade eder.
Karbon ayak izi iki ana parçadan oluşur:
1. Doğrudan (Birincil) Karbon Ayak İzi:
- Evsel enerji tüketimi (elektrik, ısınma, soğutma vb.)
- Ulaşım (araba, uçak, toplu taşıma vb.)
- Atık yönetimi
2. Dolaylı (İkincil) Karbon Ayak İzi:
- Kullandığımız ürünlerin tüm yaşam döngüsüyle ilgili olan emisyonlar (üretim, taşıma, kullanım ve bertaraf)
- Tükettiğimiz gıdaların üretimi ve taşınmasıyla ilgili emisyonlar
- Kullandığımız hizmetlerin (banka, sigorta, telekomünikasyon vb.) emisyonları
Karbon ayak izini hesaplamak için:
- Çeşitli online hesaplayıcılar kullanılabilir.
- Bazı kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşları da karbon ayak izi hesaplama hizmeti sunmaktadır.
Karbon ayak izini azaltmak için:
- Enerji tasarrufu yapmak
- Daha az araba kullanmak ve toplu taşıma, bisiklet veya yürümeyi tercih etmek
- Geri dönüştürmek ve kompost yapmak
- Daha az et tüketmek
- Yerel ve mevsimlik ürünler satın almak
- Daha az alışveriş yapmak
- Sürdürülebilir ürünler kullanmak
Karbon ayak izini azaltmak, hem bireyler hem de toplumlar için önemlidir. Bu sayede küresel ısınma ve iklim değişikliği ile mücadeleye katkıda bulunuruz.