Diyabet hastalarında yara iyileşmesi neden geç olur?

Yara, kısaca dokunun anatomik ve fonksiyonel bütünlüğünün bozulması olarak tanımlanır. Herhangi bir ekstra sorun eşlik etmeyen yaralarda iyileşme evreleri sırasıyla;

Hemostaz evresi; “ Yara travma alıp damarlarda oluşan deformasyon sonucu ilk devreye giren fizyolojik durumdur. Amaç var olan yaranın kanamasını durdurmaktır. Damarların spazmı, trombosit tıkacı, kan pıhtısı oluşumu süreçlerini kapsar.”

İnflamasyon evresi; ”Alınan travma sonucu bütünlüğü bozulan vücutta parçalanan dokuların, ölü hücrelerin , travma ile birlikte dışarıdan gelen yabancı cisimlerin , mikroorganizmaların temizliği için vücudun aldığı bir savunma sürecidir.”

Proliferasyon evresi; “İnflamasyon evresinde temizlenen yara yatağının yeni oluşum sürecini kapsamaktadır. Bu süreçte oluşacak bağ dokunun ana hücresi fibroblast ile birlikte salınan kollojen ve diğer hücreler granulasyon adı veriler dokuyu oluşturur. Bu sürece vücuttan salınan büyüme faktörleri ve stokinler katkı sağlar. Tabi bu dokunun beslenip oksijenlenmesi için anjiogenez denilen damar ağının oluşmasıda bu süreçte yer alır. Oluşan granülasyon dokusunun üzeri fibroblast ve kerotinosit hücreleri ile birlikte epitelizasyon denilen doku ile kaplanarak evre tamamlanır.

Olgunlaşma- Yeniden Yapılanma evresi; Yara epitelizasyon dokusuyla kaplansa bile henüz iyileşmesi tamamlanmış sayılmaz. Elde edilen doku çok hassas kolayca zedelenebilecek dokudur. Granülasyon dokusunun gelişmesi ve epitelizasyon dokusunun kalınlaşıp dokular arası bağın kurulması ile birlikte bu evrede sonlanmış olur.

Diyabette ise;

Bu anlattığımız normal yara iyileşme süreçlerine diyabet hastalığı eklendiği takdirde çoğu zaman inflamasyon evresi ötesine geçmek mümkün olmuyor. Diyabet hastalığı tüm vücut fizyoloji ve anatomisini olumsuz etkileyen bir yapıya sahiptir. Kolestrol ile başlayarak tüm damar yapısını bozar, damar çeperini daraltır yada tam tıkanıklığa sebebiyet vererek yara bölgesine yarayı iyileştirecek metaryalleri ve doku yaşamını, beslenmesini sağlayacak oksijenin iletilmesini engeller. Yeteri kadar oksijen alamayan yara iyileşmenin ötesinde yaranın büyümesi ve doku ölümüne mahkumdur. Bununla birlikte enfeksiyon kontrolü açısından verilecek olan antibakterial ilaçlar da kan akımı olmadığından var olan yaraya ulaşamadığı için etkisinden faydalanmak mümkün olmayacaktır.

Diyabet hastalarında şeker regülasyonu sağlanmadığı taktirde vücuttan yarayı iyileştirmek amaçlı salınan büyüme hormonu salınımı da yapılamayacak ve yara iyileşmesinde gecikmeler yada herhangi bir iyileşme görülemecektir.

Diyabet yaralarında yeteri kadar oksijen desteklenemediği durumda inflamasyon evresi tamamlanamadığı için yaradan temizlenemeyen dokular infeksiyona sebebiyet vericek , inflamasyon süresi uzayacak, profliferasyon evresinde sağlıklı oluşan dokular bu sebeple zarar görücek ve bu kısır döngüde yara kapanmayacaktır. İnflamasyon daha da şiddetlenecek ve yara çevresinde var olan sağlıklı dokularda bu etkiyle zarar görüp yaranın büyüklüğü artacaktır.